Ποια είναι η Κατερίνα Δούκα

Από πότε ξεκίνησε η ενεργή ενασχόληση σου με την παράδοση;

Δεν υπάρχει συγκεκριμένη στιγμή. Παραδοσιακή μουσική ακούγαμε στο σπίτι από πάντα. Όσο έχω μνήμη του εαυτού μου, τα ζωναράδικα αποτελούσαν ένα οικείο άκουσμα . Αργότερα, στα 10 μου χρόνια ξεκίνησα να χορεύω στο παιδικό τμήμα της χορευτικής ομάδας φοιτητικών εστιών Θεσσαλονίκης (ΧΟΦΕΘ). Τότε ήταν η στιγμή που ήρθα για πρώτη φορά σε επαφή με τους ελληνικούς παραδοσιακούς χορούς.

2. Τι σε οδήγησε να ασχοληθείς με την παράδοση;

Νομίζω καθαρά η αγάπη μου για τον χορό κι ότι μοιραζόμουν αυτή την αγάπη με άλλα παιδιά της ηλικίας μου. Όλα τα άλλα όσον αφορά την επαγγελματική μου ενασχόληση με τον χώρο του παραδοσιακού τραγουδιού, ήρθαν αρκετά αργότερα και εντελώς τυχαία

3. Εκτός από την παραδοσιακή ασχολείσαι και με άλλα είδη μουσικής. Πιστεύεις αυτό σε βοηθάει ή μήπως σε μπερδεύει; Υπάρχουν ομοιότητες μεταξύ των ειδών μουσικής;

Η αλήθεια είναι ότι ασχολούμαι και με άλλα είδη τραγουδιού κυρίως λόγω του ενδιαφέροντος που μου προκαλούν οι δυνατότητες που έχει η ανθρώπινη φωνή. Προσπαθώ να προσεγγίζω με σεβασμό και γνώση κάθε είδος τραγουδιού που ερμηνεύω. Δεν με «μπερδεύει» καθόλου αυτό, μπερδεύει όμως σίγουρα κάποιους ανθρώπους γιατί δεν μπορούν να με κατατάξουν σε μια κατηγορία, μάλλον ανένταχτη θα με χαρακτήριζα και ως τραγουδίστρια και ως άνθρωπο. Κάποιοι με θεωρούν καθαρά παραδοσιακή φωνή κι αυτό γιατί εκεί με συναντούν περισσότερο κι η αλήθεια είναι ότι το παραδοσιακό τραγούδι και η μελέτη του είναι αυτό με το οποία ασχολούμαι τα περισσότερα χρόνια. Το ρεμπέτικο που επίσης αγαπώ είναι ένα είδος με το οποίο καταπιάστηκα τα τελευταία 15 χρόνια, το οποίο όμως όσον αφορά τον τρόπο και την τοποθέτηση της φωνής δεν έχει διαφορές απ’ το παραδοσιακό. Αντίθετα η ελληνική ρετρό μουσική και η «έντεχνη» έχουν άλλη τοποθέτηση. Και φυσικά μου αρέσει πολύ να αυτοσχεδιάζω.

4. Πως είναι η συνεργασία σου με την Εβρίτικη Ζυγιά;

Άψογη! Κάθε φορά που ξέρω ότι θα συμπράξω με την Εβρίτικη Ζυγιά νιώθω σιγουριά.Είναι μια πολύ δουλεμένη μπάντα, μελετάνε και εξελίσσονται διαρκώς. Μετά από τόσα χρόνια συνεργασίας συνδεόμαστε με βαθιά φιλία.

5. Με τι ασχολείσαι την τρέχουσα περίοδο;

Δυστυχώς φέτος λόγω της πανδημίας δεν υπήρξαν πολλές ευκαιρίες για συναυλίες. Ωστόσο αναπτύχθηκε ένα άλλο κομμάτι της δουλειάς μου, τα διαδικτυακά μαθήματα, τα οποία αποδείχτηκαν μια πολύ δημιουργική διαδικασία. Πριν την πανδημία είχαμε ξεκινήσει μια πολλή όμορφη συνεργασία με τον Κανέλλο Κανελλόπουλο και τον σύλλογο του «ΧΟΡΕΥΜΑ», στην Αθήνα, με στόχο να τους συναντώ δια ζώσης μια φορά τον μήνα και στη συνέχεια να παρουσιάσουμε το αποτέλεσμα της δουλειάς μας.

Ελπίζουμε με το τέλος της πανδημίας να ολοκληρώσουμε αυτό που ξεκινήσαμε.

6. Τι πιστεύεις ότι έχει ανάγκη ο χώρος της Παράδοσης σήμερα;

Πιστεύω ότι δεν θα έπρεπε να αντιμετωπίζεται ως μουσειακό είδος γιατί είναι ένα ολοζώντανο κομμάτι του πολιτισμού μας και ό,τι είναι ζωντανό διαρκώς κυλάει κι εξελίσσεται. Ας πάψουμε να το διαχωρίζουμε από το σήμερα, ας υπάρχουν λιγότερα στεγανά και φυσικά αν δεν θέλουμε να πεθάνει ας τ’ αφήσουμε να εξελιχθεί όπως εξελίσσονταν τόσα χρόνια πριν φτάσει η στιγμή να το καταγράψουμε και μ’ αυτόν τον τρόπο -ας με συγχωρέσουν κάποιοι- να το καταδικάσουμε σε στασιμότητα που κατά τη γνώμη μου οδηγεί σε θάνατο. Έτσι κι αλλιώς οι συνθήκες μέσα στις οποίες τραγουδάμε και χορεύουμε σήμερα καμία σχέση δεν έχουν μ’ αυτό που συνέβαινε πριν εκατό χρόνια. Σεβασμός στο παλιό κι ας μην είμαστε αρνητικοί στην εξέλιξη. Έτσι κι αλλιώς υπάρχει χώρος για όλους, ας είμαστε λιγότερο αυστηροί και επικριτικοί με το καινούριο κι όσοι έχουν άρνηση στο παλιό ας αφουγκραστούν το μεγαλείο της μουσικής και του στίχου…

Στην παραδοσιακή μουσική υπάρχει κάτι πολύ παλιό και συγκινεί τους ανθρώπους χωρίς να το καταλαβαίνουν και χωρίς να μπορούν να το προσδιορίσουν, παρόλα αυτά υπάρχει.

7. Κάποια στιγμή υπήρξε μια αναστάτωση με κάποιες δηλώσεις ότι τα «πανηγύρια είναι αρπαχτές», εννοώντας ότι οι μουσικοί είναι κατά βάση ατάλαντοι με μοναδικό σκοπό το εύκολο κέρδος. Αντίθετα πολλοί παραδοσιακοί μουσικοί ισχυρίζονται ότι η παραδοσιακή μουσική είναι πιο δύσκολη από άλλα είδη. Τι πιστεύεις για όλα αυτά;

Δεν έπεσε στην αντίληψη μου όλη αυτή η αναστάτωση που περιγράφεις.Όσον αφορά τον χαρακτηρισμό «αρπαχτές», σε οποιοδήποτε επάγγελμα κι αν αναφερόμαστε εννοούμε ότι κάποιος βγάζει πάρα πολλά χρήματα καταβάλλοντας ελάχιστο κόπο. Αυτό σε καμία περίπτωση δεν χαρακτηρίζει τον παραδοσιακό μουσικό. Βρίσκω μάλλον άστοχο τον χαρακτηρισμό. Ένας μουσικός για να βγει να παίξει σ’ ένα πανηγύρι ή εκδήλωση χρειάζεται πολλές ώρες μελέτης και προβών και πάρα πολλή μεγάλη ενέργεια για να μπορέσει να ανταπεξέλθει σε μια πολύωρη εκδήλωση όπως πολύ καλά ξέρουμε ότι είναι τα ελληνικά πανηγύρια.

8. Σε ποια χώρα θα ήθελες να ταξιδέψεις;

Έχω ταξιδέψει ήδη πολύ κι αφού με ρωτάς θα ήθελα να γυρίσω τον κόσμο όλο. Κάθε χώρα είναι μια καινούρια μουσική και πολιτισμική εμπειρία και θα ήθελα να βιώσω όσες περισσότερες μπορώ. Έχω κάνει αγαπημένους φίλους σε όλες αυτές τις χώρες που θα ήθελα να ξαναδώ.

9. Τι θα άλλαζες στην Ελλάδα αν μπορούσες;

Θα ήθελα να βάλω όλους αυτούς που εμπνεύστηκαν τον νέο εργασιακό νόμο να δουλέψουν για 6 μήνες σε μια οποιαδήποτε χειρωνακτική εργασία (γιατί κυρίως αυτούς τους εργαζόμενους πλήττει ο νόμος) και μετά μετανιωμένοι να τον πάρουν πίσω. Θα ήθελα η χώρα μου να μην είναι ένα τεράστιο “Rooms to Let”.

Θα ήθελα ένα κράτος πιο ανθρωποκεντρικό, χωρίς κοινωνικές ανισότητες.

10. Τι θα συμβούλευες κάποιον που ξεκινά τώρα την ενασχόληση του με την παράδοση;

Μελέτη, μελέτη και πολύ μελέτη, υπάρχει πλέον τεράστιος όγκος πληροφοριών και πολλή εύκολη πρόσβαση στην πληροφορία. Το κριτήριο αξιολόγησης έρχεται με την ενασχόληση.

Σε ευχαριστώ για την κουβέντα που είχαμε, μπορώ να πω ότι πέρασα πολύ ωραία συζητώντας για όλα αυτά.

Εγώ ευχαριστώ την ομάδα του Παρατηρητή της Παράδοσης που μου έδωσε την ευκαιρία να μιλήσω για μένα και τον χώρο της Παράδοσης.