Ο χορός Ζωναράδικος: Τοπικός ή υπερτοπικός χορός της Θράκης; Δομικο-μορφολογική και τυπολογική προσέγγιση στις χορευτικές μορφές της Θράκης

Ο Ζωναράδικος είναι ένας από τους βασικότερους χορούς της μουσικοχορευτικής παράδοσης της Θράκης, ο οποίος χορεύεται από όλες τις εθνοτικές ομάδες της περιοχής. Ο χορός αυτός, τόσο στη βιβλιογραφία όσο και στη διδασκαλία, αντιμετωπίζεται συχνά ως «υπερτοπικός» χορός, δίνοντας έτσι μια ενιαία «χορευτική εικόνα» της Θράκης. Ωστόσο, με μια πρώτη εμπειρική παρατήρηση, ο Ζωναράδικος φαίνεται να παρουσιάζει διαφοροποιήσεις μεταξύ των εθνοτικών ομάδων της περιοχής, ακόμα και μεταξύ των ντόπιων. Σκοπός της εργασίας είναι η διερεύνηση της δομικής σύστασης του χορού Ζωναράδικου στις ποικίλες χορευτικές μορφές του από τους ντόπιους κατοίκους της περιοχής του Έβρου. Ειδικότερα, η εργασία επιχειρεί να αναδείξει τη σύνθεση της δομής του χορού Ζωναράδικου όπως αυτός χορεύεται από τις ντόπιες κοινότητες της περιοχής, προκειμένου να διαφανούν οι ομοιότητες και οι διαφορές των ποικίλων χορευτικών μορφών του, καθώς και η σχέση τους με τα βασικά δομικά σχήματα του ελληνικού παραδοσιακού χορού, του χορού «στα τρία» και του χορού «στα δύο». Η συλλογή των δεδομένων πραγματοποιήθηκε με βάση την εθνογραφική μέθοδο, όπως αυτή εφαρμόζεται στην επιστήμη του χορού και προέρχεται από πρωτογενείς και δευτερογενείς πηγές. Η καταγραφή των χορογραφικών συνθέσεων του Ζωναράδικου γίνεται βάσει του συστήματος σημειογραφίας του Laban, η ανάλυση της δομής και της μορφής τους με βάση τη δομική μορφολογική και τυπολογική μέθοδο, ενώ για τη σύγκρισή τους υιοθετείται η συγκριτική μέθοδος. Από την ανάλυση και σύγκριση των δεδομένων διαπιστώνεται ότι οι χορογραφικές συνθέσεις του Ζωναράδικου των ντόπιων κατοίκων του Έβρου παρουσιάζουν δομική συνάφεια, σε αντίθεση με την εμπειρική παρατήρηση που θέλει να διαφέρουν, γεγονός που δικαιολογεί την υπερτοπικότητα που του προσάπτεται. Ωστόσο, παρουσιάζει τοπικές διαφοροποιήσεις οι οποίες φαίνεται να σχετίζονται και να αναδεικνύουν ζητήματα διαμόρφωσης τοπικών πολιτισμικών ταυτοτήτων.