Η ΘΡΑΚΙΩΤΙΚΗ ΛΥΡΑ «ΕΜΦΑΝΙΖΕΤΑΙ» ΣΤΟΥΣ ΠΕΡΣΕΣ ΤΟΥ ΑΙΣΧΥΛΟΥ

Μια ευχάριστη είδηση έφτασε στην ομάδα συντακτών του Παρατηρητή της Παράδοσης. Στις 24-26 Ιουλίου, στο Εθνικό Θέατρο, στην παράσταση ΠΕΡΣΕΣ του Αισχύλου, σε σκηνοθεσία Δημήτρη Λιγνάδη και μουσική του Γιώργου Πούλιου, θα κάνει εμφάνιση ο λυράρης Γιώργος Μαυρίδης με τη θρακιώτικη λύρα του. Περισσότερα για αυτό μας είπε ο ίδιος σε μια συνομιλία που είχαμε μαζί του.

ΠΠ Γιώργο, χαιρόμαστε κάθε φορά όταν ένα παραδοσιακό όργανο συμμετέχει σε ενδιαφέρουσες εκδηλώσεις. Έτσι μας προκάλεσε ιδιαίτερο ενδιαφέρον η είδηση ότι η θρακιώτικη λύρα θα εμφανιστεί στο Αρχαίο Θέατρο της Επιδαύρου στα πλαίσια του Φεστιβάλ Αθηνών και Επιδαύρου. Μπορείς να μας δώσεις παραπάνω στοιχεία για την συμμετοχή σου αυτή;

ΓΜ Πιστεύω και εγώ ότι είναι μια πολύ καλή ευκαιρία να αναδειχθεί λίγο περισσότερο το παραδοσιακό αυτό όργανο. Βέβαια για τις ανάγκες της παράστασης δεν χρησιμοποιείται η λύρα με το σύνηθες παραδοσιακό της ύφος. Ξεκινάει η παράσταση με ένα Κωστελίδικο δίστιχο… εκεί χτυπάει ο πυρήνας και η καρδιά αυτού του οργάνου. Η παράσταση είναι ντυμένη με μουσική από τον Γιώργο Πούλιο και πάνω σε αυτές τις συνθέσεις παίζω κι εγώ, δημιουργώ εφέ και ηχοχρώματα, μελωδίες και ρυθμικά μοτίβα σύμφωνα με την σκηνή καθόλη τη διάρκεια της παράστασης. Εκεί πλέον φεύγουμε από το γνώριμο ηχόχρωμα και δοκιμάζουμε τα ηχητικά όρια της λύρας.

ΠΠ Πως γεννήθηκε η ιδέα να συμμετάσχει η θρακιώτικη λύρα σε αυτό το εγχείρημα;

ΓΜ Η αρχική σκέψη ήταν να μπαίνει στην σκηνή ο αγγελιοφόρος με λύρα. Ο ηθοποιός Αργύρης Πανταζάρας πρότεινε εμένα και τελικά μετά από δοκιμή μεταξύ Μακεδονικής και Θρακιώτικης λύρας τους ταίριαξε σαν ηχόχρωμα και ευελιξία η Θρακιώτικη. Έχω και μεταλλικές χορδές που επιτρέπουν επιπλέον ηχοχρώματα και εκφραστικά μέσα σε σχέση με τις εντέρινες που χρησιμοποιούμε παραδοσιακά.

ΠΠ Με μεταλλικές χορδές δεν τραντάζεται πολύ το όργανο;

ΓΜ Όχι δεν υπάρχει πρόβλημα γιατί το σκάφος είναι από σκληρό ξύλο και έχει το κατάλληλο πάχος για να μην κουδουνίζει πολύ. Μετά είναι και οι χορδές που παίζουν ρόλο. Έχω βάλει από τσέλο και βιολί, βιόλα, κρητικής. Έκανα διάφορες δοκιμές για να καθίσει σωστά υο όργανο. Επίσης παίζει σημαντικό ρόλο και η κατασκεύη της λύρας.

ΠΠ Σωστά, εκτός από μουσικός είσαι και οργανοποιός. Στα όργανα που φτιάχνεις τα κάνεις με μεταλλικές χορδές πλέον; Έχεις σταματήσει να χρησιμοποιείς τις εντέρινες χορδές;

ΓΜ Όχι με εντέρινες χορδές αρματώνω την λύρα όπως είναι η παράδοση, αυτή η συγκεκριμένη είναι με μεταλλικές λόγω των αναγκών της παράστασης. Αν ζητήσει κάποιος λύρα με μεταλλικές χορδές την κατασκεύαζω ανάλογα, συνήθως με ρηχό σκάφος περίπου στα 5 εκατοστά βάθος.

ΠΠ Είχα ακούσει ότι και ο Στρίκος είχε φτιάξει λύρες με ρηχό σκάφος για να βάλει μεταλλικές χορδές. Αλλιώς τραντάζονταν πολύ το όργανο από τις έντονες δονήσεις.

ΓΜ Ναι αν είναι βαθύ το σκάφος δεν θα παίξει καλά με μεταλλικές. Προσαρμόζω το σκάφος για την κάθε περίπτωση, αλλά πλέον δεν φτιάχνω πολύ βαθιές λύρες δηλαδή πάνω από 6.5 εκατοστά βάθος γιατί δεν αποδίδουν όπως θέλω. Σίγουρα το πιο ρηχό σκάφος ευνοεί τις μεταλλικές.

ΠΠ Στο ρηχό παίζουν και οι εντέρινες χορδές καλά;

ΓΜ Ναι και στο ρηχό παίζουν καλά.

ΠΠ Δεν χάνεις ένταση; δεν ακούγεται το όργανο πολύ σιγά;

ΓΜ Αυτό σχετίζεται κάθε φορά και με το ξύλο, Διαφορετικά συμπεριφέρεται ένα μέτριο από ένα σκληρό. Και παίζει ρόλο και το σχέδιο της λύρας, οι καμπύλες της. Αλλά επί της ουσίας δεν χάνεις ένταση, ίσως χάνονται κάποιες χαμηλές συχνότητες. Είναι πιο πρίμο, τσιριχτό ένα ρηχό όργανο. Και πάλι εξαρτάται και από την ποιότητα και την διάμετρο της χορδής.

ΠΠ Κατά μία έννοια , δεν είναι ωραίο ένα αρχαίο όργανο να επιστρέφει στο αρχαίο θέατρο;

ΓΜ Φυσικά είναι πολύ ωραίο και σημαντικό. Το 2013 είχα παίξει πάλι στο Αρχαίο Θέατρο της Επιδαύρου αλλά τότε Μακεδονική λύρα, τώρα ήρθε η σειρά για την Κωστελίδικη λύρα (Θρακιώτικη). Ταιριάζουν αυτά τα όργανα στο θέατρο και είναι ωραίο να χρησιμοποιούνται συχνά σε τέτοιες περιπτώσεις. Ειδικά στο αρχαίο δράμα πιστεύω οτι ταιριάζουν απόλυτα σε κάποιες στιγμές.

Η ομάδα συντακτών εύχεται καλή επιτυχία στον φίλο της σελίδας μας τον Γιώργο Μαυρίδη στις εμφανίσεις του στο αρχαίο θέατρο και ευχόμαστε επίσης να υπάρξουν κι άλλες αντίστοιχες ευκαιρίες ανάδειξης των αρχαίων Ελληνικών οργάνων μας.