ΕΠΙΠΟΛΙΤΙΣΤΙΚΕΣ ΤΑΚΤΙΚΕΣ ΚΑΤΑΣΚΕΥΗΣ ΤΗΣ ΕΘΝΟΤΙΚΗΣ ΤΑΥΤΟΤΗΤΑΣ ΣΤΟΥΣ ΓΚΑΓΑΒΟΥΖΗΔΕΣ ΤΟΥ ΕΒΡΟΥ. ΤΟ ΠΑΡΑΔΕΙΓΜΑ ΤΟΥ ΧΟΡΟΥ ΤΟΥ Κ’ΝΑ

Περίληψη
Οι Γκαγκαβούζηδες αποτελούν μία ορθόδοξη τουρκόφωνη εθνοτική ομάδα, η οποία εντοπίζεται στον
βόρειο Έβρο, όπου μετοίκησε από την περιοχή της σημερινής τουρκικής Θράκης (Φιλιππίδου, 2011).
Όπως όλοι οι πρόσφυγες, έτσι και οι Γκαγκαβούζηδες, αντιμετωπίστηκαν εχθρικά από τους ντόπιους
της περιοχής και αναγκάστηκαν να επιπολιτιστούν ταχέως, προκειμένου να αποκτήσουν μια
κοινωνική άνοδο. Έτσι, παραγκώνισαν την τουρκόφωνη γλώσσα τους και κατ’ επέκταση τα
τουρκόφωνα τραγούδια και τους χορούς που αυτά συνόδευαν και υιοθέτησαν το πανθρακικό
μουσικο-χορευτικό ρεπερτόριο που επικράτησε στην περιοχή. Ωστόσο, τα τελευταία χρόνια
επιχειρούν, διαμέσου του χορού, να προβάλουν την παραγκωνισμένη αυτή εθνοτική τους ταυτότητα.
Σκοπός της εργασίας είναι να μελετήσει τις επιπολιτιστικές τακτικές που μεταχειρίζονται οι
Γκαγκαβούζηδες του Έβρου, διαμέσου του εθιμικού χορού του Κ’να και κατά τη διάρκεια της επαφής
τους με τους ελληνόφωνους της περιοχής, προκειμένου να κατασκευάσουν και να ανασκευάσουν την
εθνοτική τους ταυτότητα. Τα δεδομένα συλλέχθησαν μέσω της εθνογραφικής μεθόδου, όπως αυτή
εφαρμόζεται στη μελέτη του χορού (Buckland, 1999), ενώ για την επεξεργασία τους χρησιμοποιήθηκε
η συγκριτική μέθοδος (Ουγκουρτσόφ, 1983). Η καταγραφή των διαφορετικών εκφάνσεων του χορού
του Κ’να πραγματοποιήθηκε βάσει του συστήματος σημειογραφίας του Laban (Κουτσούμπα, 2005),
ενώ η ανάλυση της δομής και μορφής του, καθώς και της κωδικοποίησής του, βάσει της
μορφολογικής μεθόδου (Τυροβολά, 2001). Τέλος, για την ερμηνεία των δεδομένων χρησιμοποιήθηκε
η θεωρία της πολιτισμικής και κοινωνικής κατασκευής (Hobsbawn, & Ranger, 1983), υπό τους
αναλυτικούς όρους του επιπολιτισμού, σύμφωνα με το πολυπολιτισμικό μοντέλο που προτείνει ο
Berry (1997). Από την ανάλυση των δεδομένων διαπιστώθηκε ότι οι Γκαγκαβούζηδες του Έβρου,
διαμέσου του χορού του Κ’να, αυτοπροσδιορίζονται, γνωστοποιώντας τόσο τι είναι ή τι θέλουν να
είναι, όσο και αποποιούμενοι αυτό που είναι ή που δεν θέλουν να είναι, συγκροτώντας με αυτό τον
τρόπο την συλλογική τους ταυτότητα, επιλέγοντας κάθε φορά και ανάλογα με τις συνθήκες σε ποια
ομάδα επιθυμούν να ενταχθούν (Φιλιππίδου, 2011).

ACCULTURATIVE CONSTRUCTION STRATEGIES OF ETHNIC IDENTITY IN THE GAGAOUZ OF
EVROS. THE EXAMPLE OF K’NA DANCE

Abstract
Gagaouz is an Orthodox Turkish-speaking ethnic group, which located in northern part of Evros, where
they moved from the area of Turkish Thrace (Φιλιππίδου, 2011). Like all refugees, Gagaouz people
were also treated hostile by locals in the region and forced to rapidly acculturation, in order to gain
social growth. Thus, they banished their Turkish-speaking language and the Turkish-speaking songs
and their dances and adopted the pan-thracian music-dance repertoire that prevailed in the region.
However, in recent years, they are trying, through dance, to promote their ethnic identity. The aim of
this paper is to study the acculturation practices, which used by the Gagaouz, through the K’na dance
event, and during their contact with the Greek-speaking people of the region, in order to construct
and reconstruct their ethnic identity. Data was gathered through ethnographic method as this is
applied to the study of dance (Buckland, 1999), while its elaboration with the comparative method
(Ουγκουρτσόφ, 1983). The dance of K’na was recorded and analyzed using the Laban notation system
(Κουτσούμπα, 2005) and the morphological method (Τυροβολά, 2001). Finally, the interpretation of
the data was based on the theoretical view of cultural and social construction (Hobsbawn, & Ranger,
1983), according to Berry’s acculturation model (Berry, 1997). From the data analysis was found that
the Gagaouz, through the K’na dance, self-identify, pointing at «others» what they are or what they
want to be, as well as discarding what they are or do not want to be. Thus constituting their collective
ethnic identity, choosing each time and depending on the historical, economic and political
circumstances in which group they wish to join (Φιλιππίδου, 2011).